Aşı Teknikleri

Aşı Nedir?

Üzerinde en az bir göz içeren bitki parçasının, kök sistemine sahip diğer bir bitki üzerine yerleştirilmesi olarak tanımlanabilir.
Aşı Çeşitleri
1. Göz Aşıları (veya yaprak aşısı)
Göz aşıları, yalnızca bir tomurcuğun (gözün) kullanıldığı özel bir kalem aşısı şeklidir. Göz aşıları genelde meyve ağaçlarının çoğaltılmasında kullanılmaktadır. Göz aşıları, küçük kurşun kalem kalınlığındaki fidanlarda kullanılmaktadır. Göz aşılarının çoğu, anacın aktif büyüme halinde bulunduğu, kabuğun odundan kolayca ayrıldığı mevsimde yapılır. Bu aşı yapılırken macun kullanılmaz.

Göz aşıları uygulandığı dönemlere göre;
A. Sürgün Göz Aşısı:
Bu aşı yönteminde göz anaca takıldığı yıl uyanır ve aynı yıl sürgün verir.
İlkbaharda anaç kabuk vermeye başladığı zaman yapılır.
Sürgün göz aşısı erken dönemde Mart-Nisan aylarında anaca su yürümeye başladığında uygulanabildiği gibi, geç dönemde Mayıs sonundan Temmuza kadar olan dönemde de uygulanabilir.
Aşı için gerekli kalemler durgun mevsimde alınıp, aşı zamanına kadar saklanır.

B. Durgun Göz Aşısı:
Bu aşı genellikle Temmuz sonu Eylül başında 6-15 mm çapındaki anaçlara yapılır.
Toprak seviyesinden 10-25 cm yükseklikte bulunan anaç üzerindeki düzgün bir yerine takılan göz, aynı yıl tutar, fakat kışa girildiğinden uyanmayıp, ertesi yıl ilkbaharda sürer. Daha çok, kışları soğuk geçen yerlerde uygulanır.
Durgun aşıda gözler, o yılın sürgünlerinden alınırlar.
Gözler, anaca takıldıktan 2-3 hafta sonra kaynama oluşması muhtemeldir.
Yaptığımız aşıda; eğer gözün yanındaki kısa kesilmiş yaprak sapı düzgün olarak koparsa veya kendiliğinden düşerse bu aşının tuttuğuna işarettir. Yaprak sapı kuruyup buruşmuş ise muhtemelen aşı tutmamıştır.
Göz Aşıları Yapılış Şekillerine Göre;
Resim 1. Yama Göz Aşısı

3. Yongalı Göz Aşısı

2- Kalem aşıları
Fidan üretimi yanında çeşit değiştirmek ve yaralı ağaçları onarmak amacıyla da kullanılır. Kış sonu ve ilkbaharda yapılabilen bu aşı metotlarında kalemler kış dinlenme döneminde alınır ve kullanılasıya kadar nemli ve serin bir yerde muhafaza edilir.
Pratikte en çok kullanılan kalem aşıları

Kakma aşı,
Çoban (kabuk altı) aşısı,
Yarma aşı
Dilcikli (İngiliz) aşı.
Köprü
Kemer
YanaştırmaHangi Tür Anaçlara Hangi Türler Aşılanabilir

Şeftali ağacına........ Kayısı erik ve badem ağaçları aşılanabilir.
Ayva ağacına........... Malta eriği ve muşmula aşılanabilir.
Erik ağacına............ Şeftali, kayısı ve badem aşılanabilir.
Elma ağacına.......... .Sadece armut aşılanabilir.
Vişne ağacına.......... Sadece kiraz aşılanabilir.
Ahlat ağacına......... .Armut, muşmula ve ayva
Kayısıya.................... Erik, Şeftali, Badem, kiraz, zerdali
Dut............................ Asma
Meşe......................... Kestane
Menengiç Ağacına... Antep Fıstığı
Alıç Ağacına............. Muşmula
Kızılçam ağacın....... Fıstıkçamı
Badem ağacına........ Şekerpare
Mandalina................ Limon
Turunç Ağacına....... Turunç, portakal, limon, mandalina, greyfurt ve narenciye, Kumkuat, Ağaç Kavunu
Zerdaliye................... Kayısı, şeftali, erik.

Aşılamada Başarısızlığın Sebepleri

Anaçla kalem birbirine uyuşmazdır.
Kambiyumlar Birbiri ile karşı karşıya gelmemiştir.
Aşılama yanlış zamanda yapılmıştır.
Anaç veya kalem sağlıklı değildir.
Kalemler çok su kaybetmiş veya soğuktan zarar görmüştür.
Kalem uyur halde değildir.
Aşı yeri göz hariç tamamen örtülmemiştir.
Kalem rüzgar veya kuş tarafından oynatılmıştır.
Aşı böcekler veya hastalık nedeniyle zararlanmıştır.
Aşı bağı çözülmediğinden aşı noktası normal gelişmesini sürdürememiştir.
Aşılanan bitkinin diğer tarafından olan gelişme, aşının sağlıklı gelişmesine fırsat vermemiştir.