Ceviz Çeşitleri & Dikim

Çeşit Seçimi

Bir bölgede hangi çeşidin dikilmesi gerektiğine, o bölgenin ilkbahar geç ve sonbahar erken donlarının meydana geldiği tarihlere göre karar verilmelidir. Piyasada 30 civarında tescilli ceviz çeşidi bulunmaktadır. Birçoğu seleksiyon ıslah metodu ile geliştirildiği için özellikleri birbirine benzemektedir.

İnternet ortamında ve serbest piyasada ciddi bir bilgi kirliliğide yaşanmaktadır.

en iyi çeşitler bulunduğumuz bölgede ilkbahar geç donlarından sonra çiçek açan ve sonbahar erken donlarından öncede yaprağını döküp kış dinlenme sürecine giren çeşitlerdir.
Bu özelliklerin dışında; yan dal verimli, ince kabuklu, kabuğundan kolay ayrılabilen ve pürüzsüz kabuğu olan, iç randımanı yüksek, iç rengi beyaz olan, ağaç veya dekar başına verimi yüksek, hastalıklara dayanıklı çeşitler tercih edilmelidir.

Çeşit seçiminde de mutlaka uzman kişilerden yardım alınmalıdır. Yanlış çeşit seçimi telafisi çok zor olan maddi ve manevi zararlara sebep olmaktadır.

Ceviz Çeşitlerinin Erkencilikleri Hakkında Bazı Bilgiler
Tescilli veya üretim izinli veya yerel ceviz çeşitlerini çiçek açma, tomurcuk oluşturma ve yapraklanma tarihleri göz önüne alınarak değerlendirme yapıldığı zaman 3 farklı gurup karşımıza çıkmaktadır.
1. Gurup en Erken Uyanan Çeşitler
Maraş 18
Maraş salkım 12-18
Serr
Şebin
Yalova-1
Yalova-4
Kaplan-86

2. Gurup Orta Erken Uyanan Çeşitler
Kaman-1
Bilecik
Bursa 95
Yalova-3
Tokat-1
Payne

3. Gurup Geç Uyanan Çeşitler
Chandler
Lara

4. Gurup Çok Geç Uyanan Çeşitler
Fernor
Franquette
Pedro
Fenette

Howard
Ronde (Fernor'un dölleyicisi)

İyi Bir Fidanda Bulunması Gereken Özellikler

1. Öncelikle ismine doğru olmalıdır. Mutlaka sertifikalı olmalıdır. Mavi sertifikalı olması tercih edilmelidir.

2. Aşılı olmalıdır.

3. Fidanların aşı yerinden 5 cm yukarısındaki çapı 2 cm ve fidan boyu da 180 cm olan fidanlar 1. kalite fidanlardır.

4. Yan kökler iyi gelişmiş olmamalıdır.

5. Fidan gövdesi ve kök kısımlarındaki kabuklarda hiçbir yaralanma olmamalıdır.

6. Sonbaharda fidanların yaprakları elle koparılmamış veya kimyasal ile döktürülmemiş olmalıdır. Yani sonbaharda kendiliğinden dökülmüş olmalıdır.

7. Fidanlar sökülür sökülmez depolama yerine taşınarak kökler toprakla hava almayacak şekilde kapatılmış olmalıdır.

8. Dikim yapılacağı zaman kök tuvaleti yapılırken kesilen kök uçlarının rengi beyaz olmalıdır. Kesilen kök uçlarında beyazadan siyah veya kahverengine doğru farklı renk açılımları varsa bu fidanlar dikilmemelidir. Aksi takdirde tutma oranları düşük olacaktır.

9. Sertifikalı fidanlarda bulunmaz ama yinede köklerde ur şeklinde farklı yapıların bulunup bulunmadığına dikkat edilmelidir.

Ceviz çöğürlerinin tepesi vurularak, yabani gözlerin sürmesi sağlanmaktadır.

Böyle elde edilen fidanlarda aşılı diye satışa sunulmaktadır. Bu şekilde elde edilen fidanlar aşılı gibi görüntü verdiğinden bilmeyen kişilere aşılı diye satılmaktadır.

Ayrıca tüplü fidanların köklerinin killi toprakla sıkıştırılıp sıkıştırılmadığına dikkat edilmelidir. Bazı fidancılar erken söktükleri fidanların kökleri toprağa tutunmadan killi toprakla sıkıştırarak erken pazara satışa sunmaktadırlar.

Bahçeyi Ceviz Tohumlarından mı yoksa Aşılı Fidanlarla mı Kuralım?

Üreticilerimiz arasında bahçe kurulacak alana ceviz tohumları ekilirse bu tohumlardan çıkan fidanlar aynı yerinde tutularak büyütülürse, cevizin kazık köküne zarar verilmediği için daha iyi olur diye bir uygulama bulunmaktadır.

Bu uygulama su yetersizliğinin olduğu yerlerde doğru bir uygulama olabilir. Kazık kök zarar görmemiş olacağı için kısa sürede toprağın derinliklerine inerek fidanımızı veya ağacımızı su stresinden kurtarabilir. Gelişimini sağlıklı bir şekilde sürdürebilir.

Ama mutlaka o bölgede yetiştiriciliği önerilen çeşitler ile aşılanmalıdır.

Çünkü tohumdan gelişen fidanın meyveye yatması çok uzun yıllar almaktadır.

Birde tohumdan gelişen fidanın verim ve kalitesi bilinemeyeceği için, çok ciddi bir risk alınmış olur.

Dikim Aralığını Etkileyen Hususlar

1. Çeşitlerin gelişme kuvveti ve taç gelişme şekli

2. Arazinin yeri ve yöneyi

3. Sulama durumu

4. Toprak derinliği ve yapısı

5. Budama ve hasatta mekanizasyonun kullanım durumları

6. Çeşitlerin yan dal verimli olup olmamaları

Bu konudada yine uzman kişilerden yardım alınmalıdır. Yukarıda verilen kriterlere göre dikim aralıkları 4x8, 6x5, 7x5, olabilmektedir. Bahçenin diktörtgen şeklinde kurulması hava akımının fazla olması ve hastalıkların önlenmesi açısından daha avantajlıdır.

Dikim yapılırken ana çeşit olarak seçilen ceviz çeşitlerinin arasına bu çeşidi dölleyen tozlayıcı çeşitler dikilmelidir.Ana çeşitlerden 10 tanesine 1 adet tozlayıcı çeşit yeterli olmaktadır. Tozlayıcı çeşitlerinde bölgeye uygun, verim ve kalitesi yüksek olmasına dikkat edilmelidir.Dölleyici çeşitler esas çeşitten en fazla 50-70 m mesafede olmalıdır. Dikim yapılırken arazinin rüzgar yönü dikkate alınmalıdır.

Fidan Dikim Zamanı

Fidan dikim zamanı ekolojiye göre değişir. Fidan dikilecek bölgede eğer kar örtüsü oluyorsa, ve kış aşırı soğuk geçmiyorsa sonbaharda dikim yapılabilir. Bunu dışındaki yerlerde ilkbahar dikimleri tercih edilmelidir. Eğer açık köklü fidan dikimi yapacaksak, gözler uyanmadan önce fidanlar toprağa mutlaka dikilmiş olmalıdır. Tüplü fidanlar her zaman dikilebilir. Profesyonel yetiştiricilikte açık köklü fidanlar tercih edilmelidir.

Fidan Dikim Çukurları

Fidan dikimi yapılmadan önce arazi 100-120 cm derinlikte ve belli aralıklarla dipkazanla enine ve boyuna sürülmelidir. Özellikle kireçli topraklarda kirecin yıkanarak uzaklaştırılması ve köklerin toprağın derinliklerine inebilmesi, toprak geçirgenliğinin sağlanabilmesi için mutlaka yapılması gereken bir sürümdür.

Dikim sırasında fidanlarda kök budaması yapılması unutulmamalıdır.

Dikim çukurları en az 60- 70 cm genişlikte ve 80- 100 cm derinlikte açılmalıdır. Fidanlar aşı noktaları toprak üstünde kalacak şekilde dikilmeli ve çukurlar bahçedeki üst toprak ile doldurulmalıdır.

Dikim Esnasında Gübre Uygulaması

Toprak tahlil sonuçlarına göre tavsiye edilen gübreler tavsiye edilen dozda ve şekilde uygulanmalıdır. Genelde topraklarımızın organik maddesi düşük olduğundan dikim esnasında hümik asit veya leonardit mutlaka kullanılmalıdır. Fabrikada işlenerek olgunlaştırılmış içindeki yabancı ot tohumları alınmış hayvan gübrelerinin kullanılmasıda tavsiye edilemktedir.

Dikim

Dikimden hemen sonra fidanlara can suyu verilmelidir. Dikim yapıldıktan sonra, fidan gövdeleri toprak yüzeyinden yaklaşık 1-1.5 m yukarıdan kesilmelidir. Kesilen yerede aşı macunu veya sutut sürülmelidir. Bölgedeki hakim rüzgarlar göz önünde tutularak fidanlar hereklere bağlanması tavsiye edilmektedir.

Can suyu verilmeli, su çekildikten sonra çatlama ve kaymak tabakası oluşmaması için bir miktar toprak daha fidan dibine dökülmelidir.

Yazları sıcak ve kurak olan bölgeler ile su kaynağı az olan yerlerde dikimden sonra su kaybını önlemek amacıyla yabancı ot veya hububat saplarıyla malçlama yapmak yerinde olur.