Klok (Taphrina deformans (Berk.) Tul.):
· Hastalık
yaprak kıvırcıklığı, et lekesi ve klok olarak da isimlendirilir.
· Fungus yapraklarda zarar yapar.
· Çiçeklerde,
meyvelerde ve genç dalcıklarda zarar yapabilmektedir.
· İlkbaharda
meydana gelen ilk yapraklar infeksiyondan sonra kalınlaşır, üst kısımları şişer
vekıvırcıklaşır.
· Yaprak
kenarlıklarının alta doğru kıvrılmasıyla yaprak içi bükeyleşir. Hastalıklı
yapraklarkırmızı, sarı ve açık pembe renge dönüşür.
· Klorofil
kaybolur.
Meyvede bozulmalar, meyvenin bir kısmında sarı veya kırmızı renkte
gelişigüzel şişkinlikler şeklindedir. Zamanla bu kısımlar irileşir ve yaralar
daha koyu renge dönüşür. Tümörlü bir görünüm alan meyvelerin
zamanla çatladığı ve çekirdek evine kadar yarıldığı görülür
Kontrolü: Güzler patlamadan 2-3 hafta önce % 1-1.5’luk Bordo bulamacı veya
%0.4 dozunda hazır bakırlı preparatlar ile ilaçlama yapılır.
Yaprak
Delen (Coryneum beijerinekli Oud.)
· Yaprak
delen, kızıl leke veya çil adıyla bilinen bu hastalık nemin arttığı
alanlarda görülür.
· Hastalık
bitkinin yaprak, sürgün, tomurcuk, çiçek ve meyvelerinde görülür.
· İlkbaharda
yapraklarda kırmızı kahverengi lekeler oluşur. Bu lekeler sonradan halka
şeklinde dökülür. Yapraklarda yalnız delikler kalır.
· Lekelerin
büyüklüğü yaklaşık 1-2 mm’dir.
Kontrolü: Mücadele için 4 defa ilaçlama yapılabilir.
1. Uygulama sonbaharda yapraklar döküldükten
sonra %2’lik bordo bulamacı,
2. Uygulama ilkbaharda çiçek tomurcukları
kabarınca %1’lik bordo bulamacı,
3. Uygulama taç yapraklar %70-80 döküldüğünde
%1’lik bordo bulamacı, %0.4’lük bakır oksit veya %0.3’lük zinep ile yapılır.
4. İlaçlama meyveler yaklaşık nohut
büyüklüğünü alınca 3. İlaçlamadaki bakırlı veya zinepli ilaçlarla yapılır.
Bakteriyel Kanser ve Zamklanma
·
Bakteri, kışı
badem ağacındaki kanser yaralarında ve yaprak izlerinde geçirmektedir.
·
Hastalığın en
önemli belirtisi, yıllık sürgünlerde, dal ve gövdede oluşanan kahverengi kanser
yaralarıdır.
· Ağaçlar erken
ilkbaharda henüz dormant dönemde iken, yaprak izlerinin bulunduğu kabuk
kısmında zamanla uzunlamasına bir çatlaktan odun kısmına doğru yayılan
şişkinlikler oluşur. Enfekteli kabuk dokusu parça parça yarılır ve kanserler
açılır.
· Gözler etrafında yayılan kanser yaraları ise
gözlerin ölmesine ve ürün azalmasına neden olurlar.
·
Hastalığa
yakalanmış ağaçlarda gelişme ve yaprak durumu zayıflar,
ağaç zamanla kurur.
ağaç zamanla kurur.
Kontrolü:
·
Kültürel önlemler:
Aşı kalemlerinin ve aşı aletlerinin temiz olması gereklidir.
Kanserle bulaşık bahçelerde budama işlemi ağustos-eylül aylarında yapılmalıdır. Budama aletleri sık sık % 3 lizol eriyiği veya % 10‟luk sodyum hipoklorite batırılmalıdır. Budama artıkları hemen yakılmalıdır. Kanserle bulaşık bahçelerde hasat sırıkla değil elle yapılmalıdır. Budama yerlerine % 5‟lik göztaşı eriyiği sürülmeli, göztaşı kuruduktan sonra da aşı macunu ile kapatılmalıdır. Yeni bahçe tesis ederken hastalığa dayanıklı badem çeşitleri dikilmelidir.
Aşı kalemlerinin ve aşı aletlerinin temiz olması gereklidir.
Kanserle bulaşık bahçelerde budama işlemi ağustos-eylül aylarında yapılmalıdır. Budama aletleri sık sık % 3 lizol eriyiği veya % 10‟luk sodyum hipoklorite batırılmalıdır. Budama artıkları hemen yakılmalıdır. Kanserle bulaşık bahçelerde hasat sırıkla değil elle yapılmalıdır. Budama yerlerine % 5‟lik göztaşı eriyiği sürülmeli, göztaşı kuruduktan sonra da aşı macunu ile kapatılmalıdır. Yeni bahçe tesis ederken hastalığa dayanıklı badem çeşitleri dikilmelidir.
·
Kimyasal
Mücadele:
Sonbaharda yapraklar %75 oranında dökülünce birinci, ilkbaharda çiçek
tomurcukları patladığı ve kırmızı uçların görüldüğü pembe dönemde ikinci
ilaçlama uygulanır.
Bordo bulamacı kullanılabilir. % 25’lik bakır sülfat Sonbaharda yapraklar%75 oranında dökülünce birinci, ilkbaharda çiçek tomurcukları patladığı ve kırmızı uçların görüldüğü pembe dönemde ikinci ilaçlama uygundur.
Külleme:
· İlk
belirtiler yaprakların üst yüzeyinde sarı lekeler biçiminde başlar, daha sonra
alt yüzeyleri beyaz un şeklinde bir tabaka ile kaplanır.
·
Hastalığın
ilerlemesiyle yapraklar yukarıya doğru kıvrılır, kurur ve zamansız dökülürler.
·
Meyveler
üzerinde açık renkli alanlar belirir ve bunların altındaki üst tabaka çatlar.
·
Sürgün
uçları bükülür.
·
Küllemeli
sürgünler çiçek tomurcuğu oluşturmazlar.
· Meyveler
henüz çağla halindeyken bu hastalığa yakalanırlarsa üzerinde kirli, esmer
lekeler oluşur.
·
Külleme
zararı ürün azalmasına ve büyüme aksaklığına neden olur.
·
Hastalık
sıcak, nemli ve kapalı havaları sever.
·
Kontrolü:
Küllemeye karşı en iyi kimyasal savaş
%0.4 oranında ıslanabilir kükürt ile yapılır.
1.İlaçlama çiçek tomurcukları açılmak
üzereyken,
2.İlaçlama meyveler zeytin tanesi
büyüklüğündeyken,
3.İlaçlama 2. İlaçlamadan 10-15 gün sonra
yapılır. Fakat yalnızca ilaçlama ile bırakmayıp, hastalıklı sürgünler
budanmalı, hastalıklı yapraklar toplanıp yok edilmelidir.